woensdag 17 juli 2024

Whistler

Sinds ik (al een beetje) heb leren etsen op les bij Jan Naezer kijk ik anders, en oplettender, naar etsen van bekende en onbekende kunstenaars. Ik probeer te doorgronden hoe ze hun ets hebben gemaakt en welke technieken ze hebben gebruikt om het resultaat te bereiken dat me zo aanspreekt. 

Voor mezelf heb ik een album aangelegd met etsvoorbeelden, aanvankelijk met alleen etsers van Nederlandse bodem. Rembrandt, Charles Donker, Wim van der Meij, Wim Bettenhausen, Willem Witsen, Jan Coenraad Nachenius, Jan Veth en Wanda Plantinga. Voorbeelden van hun werk die me aanspreken en waarvan ik iets hoop te leren staan daar bij elkaar om bij het maken van een nieuwe ets te voorschijn te halen en in te zoomen op een detail of juist het hele beeld, de opbouw ervan en de vlakverdeling in me op te nemen. 

De weergaloze arceringen van Rembrandt die licht en donker weergeven, de nevelachtigheid bij Charles Donker die een zachte diepte en gelaagdheid brengt in een lijnets *), de ragfijne achtergronden bij Wim van der Meij, de schilderachtigheid bij Wim Bettenhausen - aan elke ets is veel te zien en te beleven.

Van de buitenlandse etsers in mijn album met voorbeelden springt James McNeill Whistler eruit met een prent uit zijn in Venetië gemaakte reeks Venice Sets. Zijn Nocturne ademt een dromerige sfeer en geeft Venetië in silhouet weer tegen een even duidelijke als suggestieve horizon, gezien vanuit de lagune. Schilderachtig van afstand, tekenachtig van dichtbij, met een prachtige lijnvoering en een betoverende lichtval. Magisch.

James McNeill Whistler, First Venice Set - Nocturne, ets, 1879–80. Collectie Metropolitan Museum of Art

*) In het artikel Contemplatie en vernuft van Ed de Heer in De etsen van Charles Donker lees ik dat Donker vitrage gebruikt om "al te witte delen af te tonen. Bij het afdrukken van de plaat geeft dit een lichtgrijs resultaat." Toch eens aan Jan Naezer vragen hoe dat werkt, en het vooral zelf uitproberen op mijn eigen etspersje.

Binnenkort meer over Jan Coenraad Nachenius en Wim Bettenhausen.




Geen opmerkingen:

Een reactie posten

Anjo da Guarda

Met je eigen gedachten de heuvel af in de vroegte, vogelgeluiden, de beek  langs het pad, ruisend. Druiven, olijven in de  bocht, eucalyptus...