(Nederland-)Vietnam - 50 jaar later

In 1971 was ik 15 jaar en zat ik op de middelbare school. In die tijd woonde ik in Beverwijk, waar het secretariaat was gevestigd van het Medisch Comité Nederland-Vietnam. Net als veel leeftijdgenoten en anderen was ik geschokt door de beelden van de oorlog in Vietnam en onder de indruk van het werk van het Medisch Comité, dat onder leiding van de Beverwijkse chirurg Nick van Rhijn en zijn vrouw geweldig werk deed. In hun huis stonden overal dozen met spullen die naar Vietnam moesten, en in die periode ging ik daar wel eens helpen omdat ik graag iets tastbaars wilde doen met die woede en ontzetting.

Ik hoorde er over slimme toepassingen waardoor artsen en verplegers onder de moeilijkste omstandigheden hun werk konden doen en ik zag er foto's en filmpjes die grote indruk op me gemaakt hebben. Zo herinner ik me schokkerige beelden in zwart/wit van een brancard op bamboestokken tussen twee fietsen die over een modderig junglepad voortgeduwd werden door tanige Vietnamese mannetjes. Op die brancard lag een patiënt die zo in veiligheid werd gebracht. De Vietnamezen lieten zich niet tegenhouden en wisten ook met geringe middelen indrukwekkende resultaten te boeken.

Van Rhijn was chirurg in het Rode Kruis Ziekenhuis Beverwijk, dat nu vooral bekend staat om het Brandwondencentrum dat daar gevestigd is. Hij had in 1968 samen met de artsen Jaap de Haas en Fred Groenink het Medisch Comité Nederland-Vietnam opgericht en zette zich in voor het inzamelen van alles wat op medisch gebied maar gebruikt kon worden in Vietnam. Hij was inventief en bedacht vanuit zijn specialisme slimme oplossingen voor noodhulp, zoals snelle motorboten met een complete chirurgische uitrusting aan boord. Hij kwam op het idee om in het zwaarst gebombardeerde deel van Vietnam, de provincie Quang Tri, een noodhospitaal neer te zetten. Met architect Carel Weeber en diens studenten aan de TU Delft dacht hij een prefab hospitaal uit dat in grote kratten naar Vietnam werd verscheept.

Op de foto hieronder, gemaakt door Kors van Bennekom, zien we  Nick van Rhijn in de weer met het verzendklaar maken van kisten met hulpgoederen voor Vietnam. Collectie: Nederlands Fotomuseum.

In die tijd en nog jaren daarna droeg ik steevast het ronde speldje met oranje vlammen tegen een witte achtergrond en met de uitgespaarde letters Medisch Comité Nederland-Vietnam. Dat speldje ben ik bij een daaropvolgende verhuizing kwijtgeraakt.

Het is inmiddels 2021, 50 jaar later. Het is allang vrede in Vietnam, het MCNV bestaat nog altijd, maar Nick van Rhijn leeft niet meer, hij overleed in 2014. Ik gedenk hem hier met groot respect.