zaterdag 21 augustus 2021

Het oog van Frederick Linck

Vanmiddag was de opening van de tentoonstelling Doorleefd met het nagelaten en herontdekte werk van Frederick Linck te midden van een aantal van zijn jongere collega's en leerlingen in de Voorhoutgalerie van Pulchri. Natuurlijk ging ik erheen, natuurlijk herkende ik veel van zijn foto's en natuurlijk was ik ontroerd door de menselijke onbevangenheid die nog altijd naar voren komt in zijn fotowerk. 

Elke foto die hij maakte is een echte ontmoeting met een echt mens. De mensen op zijn foto's zijn geportretteerd op plekken waar je als toeschouwer niet vaak - of vaak niet- komt. Frederick kwam overal, met zijn lange gestalte, zijn open blik en zijn camera. Hij maakte contact op een manier waar hij patent op leek te hebben en die hij in zijn lange loopbaan had verfijnd. Met een neiging van zijn hoofd, een glimlach, een handgebaar en een welgekozen woord met zijn warme stem. Frederick wist je hart te raken en een reactie uit te lokken die hij meteen in beeld kon vangen met zijn camera. Ik weet dat omdat ik zelf ook wel eens voor die camera heb gezeten en gestaan. Het open oog van Frederick keek op zo'n moment door de zoeker, waarmee zijn camera een verlengstuk werd, een uitbreiding waardoor hij meer zag dan zonder. Zijn andere oog hield hij op zo'n moment gesloten zodat alle geconcentreerde aandacht in het kijken door zijn camera ging zitten en in het beeld terechtkwam dat na veel bewerkingen overbleef op het papier.

Anders dan de persfotografen die ik vaak op mijn werk meemaak kwam Frederick niet binnen met een grote camera of met lange telelenzen. Een handzame camera met een kleine lens had hij bij zich, zoals ze ook te zien zijn in een vitrine op de tentoonstelling in Pulchri. Op deze foto die ik met mijn telefoon maakte zie je twee van zijn camera's. Het maakte hem wendbaar waardoor hij direct kon reageren op een ontmoeting en het verklaart voor een belangrijk deel waardoor zijn foto's spontaan en ongedwongen blijven ogen en waarom de mensen op zijn foto's er echt zijn.


Camera's van Frederick Linck
 
Frederick was en blijft een mensenmens, ook nu hij in november vorig jaar is overleden. "Communiceren via de camera" noemde hij het zelf, en ook nu hij er niet meer is, blijft een wezenlijk deel van die communicatie recht overeind, zo blijkt bij de aan hem gewijde tentoonstelling in Pulchri. De inspiratie die zo kenmerkend voor hem was en die hij in zijn lange loopbaan als docent heeft overgebracht op zijn leerlingen en studenten, eerst op de School voor Fotografie en Fotonica en later op de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten, is de common ground, de gedeelde voedingsbodem voor de deelnemende fotografen Zea van der Elsken, Bram Engelaar, Eva Damstra, Milan Gies, Desmond Koppen, Koos Breukel en Gerrit Scheurs van wie naast Fredericks dochter Georgia Landman werk op deze tentoonstelling te zien is.

Het meest direct werd ik geraakt door het portret dat Georgia Landman van haar vader Frederick maakte in het kader van hun gezamenlijke project Vaders Dochters. Het gelijknamige boek lag vandaag opengeslagen in de vitrine op de tentoonstelling, en natuurlijk lag het - hier door mij gefotografeerd met mijn telefoon - open op de pagina waarop zij elkaar hebben geportretteerd. Georgia zien we door het oog van Frederick in zijn karakteristieke zwart/wit, terwijl zij Frederick heeft geportretteerd in kleur, in zijn studio. Die foto van haar hand is een dromerige compositie waarin zij hem heeft geplaatst als schepper en bewoner van zijn geheel eigen wereld, omringd door attributen die ook vaak terugkeerden in de etalage aan de Amsterdamse Veerkade waarin hij regelmatig werk van hemzelf en van zijn vrouw Conny Kuipéri liet zien.

Deze foto raakt me als een echte ontmoeting met Frederick zelf. Met als titel Vaders atelier Den Haag, 2014 ligt dit prachtige portret in een tweede vitrine op de tentoonstelling met foto's uit het leven van Frederick waarop hij als persoon te zien is en niet zozeer als fotograaf. Daarin zien we bijvoorbeeld ook een foto van zijn vader die een foto maakt en een stapeltje stenen als statief gebruikt. Frederick heeft er dit bij geschreven:

Dit is mijn vader
mijn echte vader 
mijn vader vlak na mijn geboorte

een jongen nog
met zijn Duitse box-camera
vlak na het uitbreken van de oorlog

Let eens goed op
bij die jongen
Let eens goed op bij de vouwen
in zijn lichte zomerbroek
en de scheiding zo keurig in zijn haar
en zijn schone witte overhemd
met opgerolde mouwen
gewassen en gestreken door mijn moeder

Let vooral goed op
zijn camera en 
zijn standpunt
zijn concentratie en
zijn focus op
iets wat ik nooit gezien heb

Mijn jonge vader had geen statief nodig
hij stapelde voor zijn fotobeeld
gewoon in het bos wat stenen op elkaar 

Misschien maakte hij een foto
van mijn moeder als een jong meisje
en maakte mijn moeder deze foto van hem

Maar achter mijn vader zie je nog net een kinderwagen
misschien maakte hij wel een foto van mij
in dat bos waar ze toen waren
een foto die ik nooit gezien heb

In dit persoonlijke en poëtische bijschrift komen we Frederick tegen in een andere hoedanigheid: als dichter. Zoals ik hem ook ken uit een ander gedicht dat hij me jaren geleden gaf voor mijn verjaardag. Het zijn twee kanten die elkaar versterken, twee aspecten die elkaar aanvullen in de persoon en het werk van Frederick Linck. Dichter van het beeld, fotograaf in woorden is de term die bij me opkomt.

Het maakt me alleen maar benieuwder naar zijn geest die voortleeft en doorleeft in zijn werk, waarin we hem blijvend tegenkomen en waarin de ontmoeting voelbaar blijft. 



Georgia en haar vader Frederick, door elkaar geportretteerd


















Voluit heet de tentoonstelling DOORLEEFD - Verlies als katalysator voor wording


Met grote dank aan Wim van Sinderen, senior curator / conservator van het Fotomuseum Den Haag die de tentoonstelling met Koos Breukel, Conny Kuipéri en de genoemde fotografen heeft samengesteld.

Te zien in de Voorhoutgalerie van Pulchri Studio vanaf zaterdag 21 augustus 2021 tot en met dinsdag 14 september 2021. Finnissage op zaterdag 11 september om 15.00 uur, aanmelden via galerie@pulchri.nl.

Op de website van Georgia Landman is het hierboven genoemde dubbelportret van haar en Frederick Linck te zien op de webpagina http://www.georgialandman.com/fathers-daughters/kvvpa9h4e11xajp59idm3uqoa0d7xv



Geen opmerkingen:

Een reactie posten

Echte liefde

Brief van mijn overgrootvader, London, 1882 (Ook) van je familie moet je het hebben. Een tijd geleden kwam de prachtbrief weer te voorschijn...