Anne Vondeling

 

Anne Vondeling, hier getekend door Karel James, in de portrettengalerij van Voorzitters (in de zogenoemde Voorzittersgang) in het oude gebouw van de Tweede Kamer. Vondeling was van 1972 tot 1979 Voorzitter van de Tweede Kamer. Omdat ik er in 1975 kwam werken, was hij ook mijn eerste Voorzitter en kan ik me hem heel goed herinneren.

Zo zorgde hij voor de eerste witte fiets op het Binnenhof, waarvan je bij de portier op Binnenhof 1a het sleuteltje kon krijgen en die achter de garderobe bij Binnenhof 1b stond. Handig als je geen fiets bij je had en snel de stad in moest. De huidige Kamerfietsen in de fietsenstalling voor Kamerbewoners onder het voormalige Hotel Central aan de Lange Poten zouden er zonder Vondeling misschien wel nooit zijn gekomen.

Vondeling was een groot voorstander van begrijpelijke taal in de volksvertegenwoordiging. Hij stelde de Commissie Duidelijke Taal in en trok de jonge taalkundige Jan Renkema aan als taalkundig adviseur, die (samen met hem) de Troonrede herschreef in begrijpelijk Nederlands. Het resulteerde in de uitgave: Jan Renkema, Anne Vondeling, "De troonrede van Ridderzaal naar huiskamer", uitgegeven door de Staatsuitgeverij, 's-Gravenhage, 1976, ISBN 9012012317. Jan Renkema gaf ons klasje van leerling-stenografen tijdens onze opleiding lessen in taalbeheersing. Daarin droegen we ook voorbeelden aan uit vergaderingen van de Tweede (en de Eerste) Kamer waarin we als leerling-stenografen meedraaiden; een aantal van die voorbeelden kwamen vervolgens ook terecht in de eerste editie van de Schrijfwijzer, waar Renkema naam mee zou maken en dat de basis legde voor eenduidig(er) en begrijpelijk(er) taalgebruik van rijksambtenaren. De invloed van Vondeling (die wel "de schoolmeester" werd genoemd) reikte hiermee veel verder dan de Oude Zaal van de Tweede Kamer. Meer over deze episode op https://www.dbnl.org/tekst/_taa014197701_01/_taa014197701_01_0032.php

Vondeling vond verder dat de regering Kamervragen binnen een vaste termijn diende te beantwoorden, en maakte zich daar sterk voor, en zette zich in voor betere bewerktuiging en ondersteuning van Tweede Kamerleden.
Zijn opvattingen werkte hij verder uit in het boek "Tweede Kamer: lam of leeuw?" dat in 1976 bij De Arbeiderspers verscheen onder ISBN 9029554479. Uiteenzetting van de voorzitter der Tweede Kamer over taak en werkwijze, macht en onmacht van het Nederlandse parlement, gevolgd door voorstellen ter verbetering van de taakvervulling. Het laat zich raden dat Vondeling van mening was dat de Kamer zich meer als leeuw dan als lam diende te gedragen, en dan natuurlijk vooral tegenover de zoveel beter bewerktuigde regering.

Meer over K. James op https://rkd.nl/nl/explore/artists/41611